Pedodonti (Çocuk Diş Hekimliği)
Süt Dişlerinin Önemi
Süt dişleri, daimi dişlerin öncüleridir. Kalıcı dişlerin sağlıklı olarak çıkmalarını sağlamaları
ve sürülecekleri yolu belirleyici özellikleri nedeniyle son derece önemlidirler. Bu nedenle geçici
olduklarını düşünerek süt dişlerindeki sorunları gözardı etmek çok yanlıştır. Unutulmamalıdır ki,
süt dişlerindeki tahribat, gelecekteki diş sağlığını da etkileyecektir. Küçük yaştan itibaren diş
sağlığının önemini çocuklarınıza öğretmek sizin ana-babalık görevlerinizdendir.
Çocuklarda Diş Hijyeni
Çocuğunuz 6-8 aylıkken, temiz bir tülbent veya gazlı bez ile diş yüzeylerinin temizleme işlemine başlanmalıdır.
Diş fırçası kullanımına ise çocuğun arka dişlerinin çıkmasından sonra (ortalama 2,5 - 3 yaşında) başlanması uygundur.
Okul öncesi çocuklarda diş fırçalama için bir teknik ile uygulatmak çok zordur. Bu yaşlarda önemli olan, çocuğa diş fırçalama
alışkanlığı kazandırmaktır. Çocuklar diş fırçalarken çoğu zaman dişlerin görünen veya kolay ulaşılan yüzlerini fırçalar.
Oysa çürüklerin önlenmesi için dişlerin ara yüzleri ve çiğneyici yüzeylerinin de temizlenmesi gerekir. Bu nedenle fırçalama
okul çağına kadar Anne-Baba yardımı ve gözetiminde olmalıdır. Çocuğun diş fırçası, yaşına ve ağız büyüklüğüne uygun olmalıdır.
Sabah kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan önce, sadece üçer dakikalık etkili bir fırçalama işlemi yeterlidir. Her iyi alışkanlık
gibi diş fırçalama alışkanlığı da çocukluk döneminde kazanılacaktır.
Diş Hekimiyle İlk Tanışma
Çocukların diş doktoru ile ilk tanışmasının, sonraki dönemlerde diş tedavisi sırasındaki davranışlarını etkileyebileceği
için oldukça önemlidir. Çocuğunuzun bir pedodontistle tanışması için doğru olan zaman, ilk dişlerin çıkmasından hemen sonra
olmalıdır. Pedodontistin (Çocuk diş doktoru) çocuğa doğru davranış yönlendirmesi tekniklerini uygulayarak diş tedavisini bir
oyun gibi sevdireceği ve çocuğun diş tedavisine motive bir şekilde gelmesini sağlayacağı için ilk tanışmada "Ne kadar erken o
kadar iyi" prensibinin geçerli olduğu kanıtlanmıştır. Doktorunuza gelmeden birkaç gün önce çocuğunuzla diş hekimi oyunu oynayın.
Örneğin o bir diş hekimi olsun, siz hasta olun, sizin dişlerinizi fırçalasın. Diş doktorunda çok eğlenceli aletler olduğunu ve
doktorun bunları ona tanıtacağını ve sadece onun dişlerine bakmak isteyeceğini anlatın._Evde yapılan ve günde 2 kez olan diş fırçalama,
çocuğun diş hekimi ziyaretine hazırlanması için önemlidir. Diş fırçalama sayesinde hem dişlerine düzenli temizlik yapılmış olur hem de
çocuk ağzını açma ve bir süre açık tutma alışkanlığı kazanır. Çocuğunuzun yanında siz ya da yakınlarınızın diş doktoru ile ilgili olumsuz
tecrübelerini konuşmayın ve paylaşmayın. Diş randevusunda çocuğunuzun beslenme alışkanlıkları, biberon veya emzik kullanımı ve genel
durumu hakkında doktorunuza bilgi verin. Çocuğunuzun 0-5 yaş arasında ağzını açık tutarak sabit oturabilme süresinin 20 -30 dk.
arasında değişebildiğini unutmayın. Bu nedenle çocuğunuzun doktoruyla etkili ve başarılı bir iletişim kurabilmesi açısından dikkatini
yalnızca doktora vermesi konusunda yardımcı olmaya çalışın.
Çocuk Diş Tedavileri
Çürük ve kırık dişler
Tıpkı yetişkinlerdeki gibi dişteki çürük kısım temizlenerek dolgu ile tedavi edilir. Bazı durumlarda diş dolgu ile tedavi edilemeyecek
kadar harap olmuştur. Böyle dişler bazen çekilmek yerine çocuklar için özel olarak hazırlanmış ‘cap’ ler ile örtülerek bir süre daha ağızda
tutulabilir. Son yıllarda çocuklara diş hekimini ve diş hekimine gitmeyi sevdirmek için renkli dolgular üretilmiştir. Derin çürüklü süt dişlerinde
yetişkinlerde yapılan kanal tedavisinin bir benzeri olan ampütasyon işlemi yapılır. Kalıcı dişlerin kanal tedavisi küçük farklılıklara aynen yetişkinlere
yapıldığı gibidir. Diş Çekimi Bazı durumlarda çürük, dişin iç kısmındaki canlı (sinir-pulpa) bölüme kadar ilerler. Dişin köklerinden çene kemiğine ulaşan
iltihabi bir durum meydana gelir. Çocuğun yüzü şişer, şiddetli ağrısı vardır ve bu dişi ağızda tutmak çocuğun sağlığı açısından doğru değildir. Bu durumda
diş buradan çıkartılır. Özellikle bu bir süt dişi ise ve alttan gelen daimi dişin çıkma zamanı çok yakınsa hiç bir mahsuru olmayan bir işlemdir. Daimi dişin
sürme zamanı yakın değilse mutlaka çekilen dişin yerine bir yer tutucu aparey yapılmalıdır. Kalıcı bir dişte ise çekim işleminden önce bu karar defalarca
gözden geçirilmeli ve gerçekten yapılacak hiçbir şey kalmadığı durumlarda çekim düşünülmelidir. Daimi dişler çekildikten sonra, çocuğun yaşı uygun ise
hemen ortodontik tedaviye başlanarak bu boşluk diğer dişlerle kapatılmalı ve alt-üst dişler arasında doğru bir kapanış ilişkisi sağlanmalıdır. Çekilmiş
bir daimi dişin yeri öylece bırakıldığında yandaki dişler bu boşluğa doğru eğilirler. Boşluğun karşısındaki diş boşluğa uzar ve bir diş yüzünden ağızın bütün dengesi bozulabilir.
Çocuklarda Diş Ağrısı
Ağrıyan dişin çevresini temizleyin. Ilık tuzlu su ile gargara yaptırın ve eğer varsa sıkışmış yiyecek artıklarını diş ipi ile uzaklaştırın.
Asla dişin üzerine aspirin ya da benzeri ilaçlar koymayın. Çocuğunuza daha önce de denemiş olduğunuz bir ağrı kesici verin ve en kısa sürede bir diş hekimine götürün.